Askerlik hizmetinin dayanağı nedir?
Askerlik hizmeti, Anayasamıza ve 7179 sayılı Askeralma Kanununa göre her erkek Türk vatandaşının hakkı ve ödevidir.
Yurt dışında öğrenci statüsünde askerlik erteleme başvurusu ile ilgili esaslara 7179 sayılı Askerlik Kanunu ve Askeralma Yönetmeliğinde yer verilmektedir.
Askerlik çağı, yoklama çağı, yoklama kaçağı, bakaya ne demektir?
"Askerlik çağı" ve "yoklama çağı", nüfus kütüğünde yazılı olan yaş esas alınarak, 19 yaşın bitirilip 20 yaşından gün alındığı yılın Ocak ayının birinci gününden başlar. Bu çerçevede, askerlik işlemlerinin yürütülmesinde yaş hesabı yapılırken gün/ay/yıl olarak "doğum tarihi" değil "doğum yılı" esas alınır.
Yükümlülerin sağlık muayenelerinin yapılarak askerliğe elverişli olup olmadıkları, öğrenim durumları, meslekleri ve niteliklerinin belirlenmesi işlemine "yoklama" denir.
Yoklamaları için bulundukları yerdeki askerlik şubelerine veya yurt dışı temsilciliklere, kanuni süresi içinde kabul edilebilir bir özrü olmaksızın gelmeyenler ile özürlerini bildirmeyenlere "yoklama kaçağı"; askere sevk için çağrıldığı halde, sevkin son gününe kadar gelmeyenler ile sevk edildikleri halde, kendilerine tanınan yol süresi sonuna kadar birliklerine özürsüz katılmayanlara "bakaya" denir.
Askerlik yoklaması yaptırılması, yoklama kaçağı ya da bakaya durumlarının kaldırılması süreçlerinde Müşavirliğimizce herhangi bir işlem yapılmamaktadır. Bu tür işlemler için konsolosluk askerlik birimleri ya da askerlik şubeleri ile irtibata geçilmelidir.
Askerlik tecili, sevk tehiri ne demektir?
"Askerlik tecili"; lise veya dengi okullar ile fakülte veya yüksekokullarda öğrenim görenlerin askerliklerinin, kanunda belirlenen yaş sınırını geçmemek üzere, mezun oluncaya ya da ilişikleri kesilinceye kadar ertelenmesi işlemidir.
"Sevk tehiri"; askerliğine karar alınan yükümlülerin askere sevklerinin, kanunda belirlenen yaş sınırlarını geçmemek üzere, ileri bir tarihe ertelenmesi işlemidir. Bölgemizde bulunan özel öğrenci statüsü tanınmış öğrencilerden, bir lisansüstü eğitim amacına yönelik dil öğrenimi görenler ile, yüksek lisans ve doktora öğrenimi görenlerin askerlik işlemleri bu kapsamda yer almaktadır.
Müşavirliğimizce yapılan askerlik işlemleri nelerdir?
Görev bölgemizdeki bir okulda öğrenime başlayan öğrenci, istenen belgelerle birlikte Müşavirliğimize başvuru yapar. Başvurusu uygun görülenlerin öğrencilikleri tanınır ve adlarına bir dosya açılarak işlemleri bu dosya üzerinden takip edilir.
Ön lisans ya da lisans öğrenimi amacına yönelik dil öğrenimi, ön lisans ve lisans seviyesinde öğrenim gören erkek öğrencilerin askerlik tecili işlemi için, ilgili askerlik şubesi başkanlığına "EK-C2" adı verilen öğrencilik durum belgesi gönderilmektedir.
Lisansüstü öğrenim amacına yönelik dil öğrenimi, yüksek lisans veya doktora seviyesinde öğrenim gören erkek öğrencilerin askere sevklerinin tehiri amacıyla, Milli Savunma Bakanlığı Askeralma Genel Müdürlüğüne (ASAL) "sevk tehiri teklif formu" gönderilmektedir.
Bu belgeler, askerlik şubelerince yapılacak ertelemeler için esas teşkil eder.
Müşavirliğimizce yapılmayan askerlik işlemleri nelerdir?
- Lise ve dengi, ön lisans, lisans, lisansüstü veya doktora seviyesinden mezun olup, bu mezuniyetinden dolayı kendilerine tanınan askerlik erteletme hakkını kullanmak isteyenlerin işlemleri Müşavirliğimizce değil, konsolosluk askerlik birimleri ya da askerlik şubeleri tarafından yapılmaktadır. Bu durumda olanların, mezuniyetlerine dair denklik belgeleri ve istenen diğer evrakla birlikte konsolosluklarda bulunan askerlik birimlerine ya da yurt içinde askerlik şubelerine başvurmaları gerekmektedir.
- Yurt dışında çalışma izni ile bulunanların, askerlik işlemleri için doğrudan konsoloslukların askerlik birimlerine başvurmaları gerekmektedir. Bu durumdakilerin askerlik işlemleri Müşavirliğimizce yapılmamaktadır.
- Oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatıyla fiilen yabancı ülkelerde ikâmet eden vatandaşlarımızın askerlikleri, 38 yaşını doldurdukları yılın 31 Aralık tarihine kadar ertelenebilir. Bu durumda olan vatandaşlarımızın askerlik işlemleri, öğrenci olsalar dahi Müşavirliğimizde değil, konsolosluklarda bulunan askerlik birimlerinde yapılmaktadır.
- Türk vatandaşlığının yanında, yabancı ülke vatandaşlığını da kazanmış olanların, talepleri halinde 35 yaş sonuna kadar askerlikleri ertelenmektedir. Bu durumda olanların askerlik işlemleri için, öğrenci olsalar dahi konsolosluk askerlik birimlerine başvurmaları gerekmektedir.
- Lisans mezunu olup lisansüstü öğrenime yönelik dil veya lisansüstü seviyede öğrenim görenlerden askerlik kararı aldırmamış olanların askerlik erteleme işlemi yapılmamaktadır.
- Kayıt tarihinden önce "yoklama kaçağı" durumuna ya da "bakaya" duruma düşmüş olan öğrencilerin askerlik erteleme işlemleri yapılmamaktadır.
- Bitirdiği öğrenim seviyesinin dengi ya da daha alt seviyedeki bir öğrenim için askerlik erteleme işlemi yapılmamaktadır. Örneğin lisans seviyesinden mezun olan bir öğrencinin, devamında yine lisans seviyesinden ya da ön lisans seviyesinden erteleme hakkı yoktur.
Askerlik ne kadar süreyle ertelenebilir?
Bir ön lisans ya da lisans öğrenimi amacına yönelik dil öğrenimi görenlerin askerlikleri, azami 18 aya kadar ertelenebilmektedir. Bu süre hiç bir şekilde 28 yaş sonunun 31 Aralık tarihini geçemez.
Ön lisans ve lisans seviyesinde öğrenim görenlerin askerlikleri, önce okulun azami öğrenim süresi kadar, bu süre sonunda mezun olamayanlar ise yıllık olarak 28 yaş sonunun 31 Aralık tarihine kadar ertelenebilmektedir.
Bir lisansüstü eğitim amacına yönelik dil öğrenimi görenlerin askerlikleri, 32 yaşını doldurdukları yılın sonunu geçmemek üzere, azami 18 aya kadar ertelenebilmektedir. Askerlik mevzuatı uyarınca, bir lisansüstü eğitim amacına yönelik olmayan, tamamen yükümlünün kendi isteğine bağlı dil öğrenimlerinden dolayı askerlik erteleme işlemi yapılamamaktadır. Bu nedenle, dil öğrenimi gören öğrencilerin askerlik işlemlerinin yapılabilmesi için, bu öğrenimlerinin lisansüstü öğrenim amacına yönelik olduğuna dair bilgi içeren, öğrenim görülen okul ya da kurumdan alınmış onaylı belge aslı sunmaları istenmektedir. Bu öğrenim düzeyinde askerlik ertelemesi yapılabilmesi için, askerlik kararının aldırılmış olması gerekmektedir.
Yüksek lisans öğrenimi görenlerin askerlikleri, 32 yaşını doldurdukları yılın sonunu geçmemek üzere, azami 3 yıl ertelenebilmektedir. Bu öğrenim düzeyinde askerlik ertelemesi yapılabilmesi için, askerlik kararının aldırılmış olması gerekmektedir.
Doktora öğrenimi görenlerin askerlikleri, 35 yaşını doldurdukları yılın sonunu geçmemek üzere, azami 6 yıl ertelenebilmektedir. Bu öğrenim düzeyinde askerlik ertelemesi yapılabilmesi için, askerlik kararının aldırılmış olması gerekmektedir.
Öğrenim kurumlarından terk, ilişik kesme veya mezun olma durumunda kaç yaşına kadar erteleme yapılabilmektedir?
7179 sayılı Askeralma Kanunu 20'nci madde 3'u?ncu? fıkrası gereğince yu?ku?mlu?lerin askerlikleri istekleri halinde mezuniyet veya ilişik kesme tarihinden itibaren;
a) Lise veya dengi okuldan mezun olanların 3 yıl,
b) Mesleki ve Teknik Liselerden mezun olanların 6 yıl,
c) Fakülte, Yüksekokul veya Meslek Yüksekokullarından ilişikleri kesilenler ile Meslek Yüksekokulundan mezun olanların 2 yıl,
ç) Dört yıl ve daha uzun süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanların 2 yıl, denklik işlemlerinin tamamlanamaması durumunda, denklik onay birimine başvuru tarihinden itibaren ilave 1 yıl,
d) Yüksek lisans eğitimini tamamlayanlar 1 yıl, denklik işlemlerinin tamamlanamaması durumunda, denklik onay birimine başvuru tarihinden itibaren ilave 1 yıl süreyle ertelenir.
Bu erteleme süreleri; lise veya dengi okul mezunları için 22, mesleki ve teknik lise mezunları için 25, fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarından ilişikleri kesilenler ile meslek yüksekokulu mezunları için 28, dört yıl ve daha uzun süreli yükseköğretim kurumu mezunları için 32 yaşını tamamladıkları yılın sonunu geçemez. Yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olanlara denklik işlemlerini tamamlamaları için ilave bir yıl süre verilir.
Askerlik ertelemesi için öğrencilerin yapması gerekenler nelerdir?
Bilindiği gibi Türkiye'de herhangi bir yüksek okulu (4 yıllık üniversite) bitirenler askerlik kararı aldırmakla yükümlüdürler. Ancak yüksek lisansa devam edenler askerlik tehir işlemleri yaptırabilirler. Bu durumda olanların yurt dışına çıkmadan önce askerlik şubelerine başvurarak yedek subay aday adayı kararı aldırmaları öğrencilik işlemleri açısından önemlidir.
Bölgemizde öğrenim gören erkek öğrencilerden askerlik çağına gelmiş olanların, "Özel Öğrencilik Statüsü" ve "Askerlik İşlemleri" başlıkları altındaki yönergelere uygun bir şekilde Müşavirliğimize başvuru yapmaları gerekmektedir.
Özel öğrencilik statüsü tanınmış öğrencilerin, her dönem başında not döküm belgesi (transkript) ve kayıt belgesinin aslını Müşavirliğimize posta yoluyla göndermesi; adres değişikliği, öğrenimin bırakılması, mezun olunması ve benzeri değişiklikleri yazılı olarak derhal Müşavirliğimize bildirmeleri gerekmektedir. Öğrenimine devam etmeyen, öğrenim durumunu belgelendirmeyen ve üst üste iki yıl başarısız duruma düşen öğrencilerin Müşavirliğimiz bünyesindeki dosyaları kapatılır ve dolayısıyla öğrencilikten kaynaklı haklardan yararlandırılmaz.
